Przejdź do głównego menu
Przejdź do treści
Przejdź do mapy serwisu
  • Wydział Nauk o Zdrowiu
  • Wydział Prawa i Administracji
  • Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych
  • Wydział Nauk Informatyczno-Technologicznych
  • USOS
  • Ikona tłumacza języka migowego
  • Film o uczelni z tłumaczem języka migowego
  • Film o projekcie Dostępna i bez barier z audiodeskrypcją
  • EN
Herb Polski

Akademia Łomżyńska - Logo

      • Rekrutacja
      • Ważne terminy
      • Wymagane dokumenty
      • Opłaty za studia
      • Informacja dla cudzoziemców
      • Kontakt
      • Oferta kształcenia
      • Studia I stopnia
      • Studia II stopnia
      • Studia jednolite magisterskie
      • Studia podyplomowe
      • Kursy i szkolenia
      • więcej
      • Dom Studenta
      • Oferta dla studentów
      • Galeria
      • Kontakt
      • więcej
      • Film o Uczelni
      • Widok na panoramę Łomży od strony Piątnicy
      • Serwisy
      • USOSweb
      • E-learning
      • System Wymiany Dokumentów
      • Archiwum Prac Dyplomowych
      • System Biblioteczny KOHA
      • Azure for Students
      • Portal Studencki (Stypendialny)
      • więcej
      • Biblioteka
      • Aktualności
      • Instrukcje
      • Katalog on-line
      • Katalogi
      • E-booki
      • Dziekanat
      • Wydział Nauk o Zdrowiu
      • Wydział Prawa i Administracji
      • Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych
      • Wydział Nauk Informatyczno-Technologicznych
      • Plany i sesje
      • Organizacja roku
      • Plany zajęć
      • Sesje egzaminacyjne
      • Samorząd Studentów
      • O nas
      • Regulamin
      • Członkowie
      • więcej
      • Stypendia
      • Informacje podstawowe
      • O charakterze socjalnym
      • Dla osób niepełnosprawnościami
      • Rektora dla najlepszych studentów
      • Ministra za wybitne osiągnięcia
      • Zapomoga
      • Studenci z niepełnosprawnościami
      • Informacje ogólne
      • Stypendia
      • Dofinansowanie
      • Psycholog online
      • więcej
      • Biuro Karier
      • Oferty pracy
      • Kontakt
      • więcej
      • Ubezpieczenia
      • NNW/OC
      • Zdrowotne
      • Dodatkowe linki
      • Regulamin studiów
      • Kredyty studenckie
      • Opłaty za studia
      • Psycholog
      • Generator kont Wi-Fi
      • Centralny wydruk
      • Serwisy
      • USOSweb
      • E-learning
      • System Wymiany Dokumentów
      • Archiwum Prac Dyplomowych
      • System Biblioteczny KOHA
      • Azure Dev Tools for Teaching
      • więcej
      • Kontakty
      • Książka adresowa
      • Formularze i druki
      • Kwestura
      • Kadry
      • Dział Współpracy z Zagranicą
      • Oferty pracy
      • Aktualne oferty
      • Archiwum ofert
      • Poczta
      • Informacje
      • Logowanie
      • Plany zajęć
      • Organizacja roku
      • Kierunki
      • Wi-Fi
      • Eduroam - informacje o sieci
      • Generator kont
  • Doktoraty i habilitacje
      • Nauka
      • Aktualności
      • Rozwój naukowy
      • Konferencje naukowe
      • Wydarzenia naukowe
      • Jednostki badawcze
      • Działalność badawcza
      • Infrastruktura badawcza
      • Prawo autorskie i komercjalizacja
      • Czasopismo
      • Stypendia
      • Przydatne linki
      • Projekty
      • Aktualności
      • Projekty realizowane
      • Projekty zakończone
      • Źródła finansowania
      • Koła naukowe
      • Wydział Nauk o Zdrowiu
      • Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych
      • Wydział Nauk Informatyczno-Technologicznych
      • Wydział Prawa i Administracji
      • Regulamin
      • Senackie Komisje ds. Etyki Badań Naukowych
      • Skład Komisji
      • Zadania komisji
      • Regulamin
      • Informacja dla studentów
      • Dokumenty do pobrania
      • Ewaluacja działalności naukowej
      • Ewaluacja działalności naukowej
      • HR Excellence in Research
      • Wyróżnienie Logo HR
      • Karta Naukowca
      • Etapy wdrożenia
      • Struktura organizacyjna
      • Oferty pracy dla naukowców
      • Dokumenty i dodatkowe informacje
      • Kontakt
      • ul. Akademicka 14, pok. 9
        tel. 86 216 82 79

      • więcej
      • Współpraca Zagraniczna
      • Aktualności
      • ECTS
      • Umowy międzynarodowe
      • Programy NAWA
      • Kontakt
      • więcej
      • Dla studentów
      • Wyjazdy studentów
      • Wyjazdy na praktykę (SMP)
      • Wyjazdy na studia (SMS)
      • Blended Intensive Programmes
      • Green Travel
      • Stawki stypendialne
      • Erasmus+
      • O programie
      • Koordynatorzy
      • więcej
      • Dla pracowników
      • Wyjazdy pracowników
      • Wyjazdy w celach szkoleniowych (STT)
      • Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych (STA)
      • Stawki stypendialne
      • Warto wiedzieć
      • Oficjalny Serwis Programu Erasmus+
      • Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
      • Przewodnik finansowy dla studentów Erasmusa
      • Stypendia w USA
      • Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
      • Fundacja MIRD
      • Wydział Nauk o Zdrowiu
      • Wydział
      • Kandydat
      • Student
      • Absolwent
      • więcej
      • Wydział Prawa i Administracji
      • Wydział
      • Kandydat
      • Student
      • Absolwent
      • więcej
      • Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych
      • Wydział
      • Kandydat
      • Student
      • Absolwent
      • więcej
      • Wydział Nauk Informatyczno-Technologicznych
      • Wydział
      • Kandydat
      • Student
      • Absolwent
      • więcej
      • Uczelnia
      • Aktualności
      • Kalendarium
      • Historia
      • Władze Uczelni
      • Jakość Kształcenia
      • Kontakt
      • więcej
      • Social media
      • Logo Facebook Logo Instagram Logo Linkedin Logo Youtube
      • Akademickie Centrum Języków Obcych
      • O nas
      • Wydarzenia
      • Kursy językowe
      • Pearson Test of English
      • Kontakt
      • więcej
      • Zamówienia Publiczne
      • Najnowsze postępowania
      • Zasady zamówień
      • Plany zamówień publicznych
      • Zamówienia poniżej 130 000 złotych netto
      • Zamówienia powyżej 130 000 złotych netto
      • Szacowanie wartości zamówienia
      • Wydawnictwo
      • O wydawnictwie
      • Nasze publikacje
      • Czasopismo
      • Dla autorów
      • więcej
      • Liceum Mistrzostwa Sportowego
      • O Nas
      • Rekrutacja
      • Nauka
      • Kontakt
      • więcej
      • Ochrona danych osobowych
      • Aktualności
      • Obowiązek informacyjny
      • Kontakt z IOD
      • więcej

Mit wampira w kulturze i… makijażu

Szczegóły
Opublikowano: 25 październik 2019

„Dokądkolwiek pójdziemy, będzie szedł za nami” – te słowa o wampirycznym micie, który rozpala powszechną wyobraźnię, napisał Aleksander Dumas, autor poczytnych powieści o heroicznych muszkieterach, ale także narracji o zjawiskach nadprzyrodzonych. Legendy o krwiożerczych upiorach i strzygach, istniały już w cywilizacjach starożytnego świata. Nasz narodowy wieszcz, Adam Mickiewicz, w prelekcjach paryskich z 1841 roku podkreślał słowiańską genezę wampiryzmu. Słowiańskie są bez wątpienia korzenie samego leksemu,  co wspaniale opisała wybitna profesor Maria Janion w książce „Wampir. Biografia symboliczna”: „Serbski wampir, bułgarski wampir, rosyjski upyr, czeski upir, polski wąpierz, upior, północnogrecki wampiras, potem pod wpływem zapożyczonego z serbskiego niemieckiego słowa Vampir, upowszechnia się w rosyjskim, czeskim, polskim i nowogreckim w formie do dziś używanej: wampir, vampire”.

Wampir, który najczęściej kojarzy nam się z postacią o rodowodzie popkulturowym, ma swoją burzliwą historię w kulturze wysokiej. Do rangi ważnej figury literackiej podniósł go Goethe, ojciec europejskiego romantyzmu: jego napisana w 1797 roku „Narzeczona z Koryntu” uznawana jest za pierwszy tzw. utwór wampiryczny. To tkliwa historia miłosna, która nagle przyjmuje nieoczekiwany obrót wywołując czytelniczą konsternację  – czuła dziewczyna okazuje się krwiożerczą wampirzycą. Od wampira do wampa niedaleka droga. To właśnie europejski romantyzm z wampirycznego mitu uczynił nowinkę literacką, która miała także swoje odsłony w polskich utworach, takich jak „Kordian” (w chwili słabości głównego bohatera, rolę zabójcy „cara północy” przejmują trupy polskich królów), „Dziady” (cześć III). Maria Janion podkreśla, że w polskiej literaturze obecne jest zjawisko tak zwanego „wampiryzmu narodowego”. Wystarczy przywołać sygnalizowane już „Dziady” Adama Mickiewicza i śpiewaną przez Konrada bluźnierczą Pieśń zemsty:

„I pieśń mówi: ja pójdę wieczorem,
Naprzód braci rodaków gryźć muszę;
Komu tylko zapuszczę kły w duszę,
Ten jak ja musi zostać upiorem.”

Mit wampiryczny doczekał się niezliczonych interpretacji angielskich i francuskich. Kamieniem węgielnym jego popularności była powieść z 1816 roku „Wampir”, którą napisał John William Polidori, medyk angielskiego poety i dramaturga George’a Bayrona. Ten zdolny lekarz ze złośliwością sportretował swojego słynnego pacjenta – bawidamka, któremu kobiety nie potrafią się oprzeć nawet po śmierci i przemianie w „żywego trupa”. To pierwszy w historii wampir, który jest bardzo odległy od podań ludowych, czyli ma cechy dystyngowanego, wykształconego, inteligentnego przedstawiciela wyższej klasy. Najbardziej znany literacki wampir to oczywiście hrabia Dracula irlandzkiego pisarza Brama Stokera.

W historii Europy znane były przypadki tak zwanych „epidemii wampiryzmu”, które przypadały na okresy wylewu rozmaitych, dziesiątkujących ludzi, zaraz. Antropolog  René Girard, twierdził, że figura wampira pozwalała ukoić społeczne lęki i pełniła funkcję „kozła ofiarnego” (o wampiryzm posądzano ludzi nienaturalnie wysokich lub niskich, z defektami ciała). Paradoksalnie ludowy lęk przed wampirami nasilił się w epoce rozumu, czyli w Oświeceniu. Gdy odległe już były praktyki palenia czarownic, nastąpił wysyp atypowych grobów, z makabrycznym ułożeniem ciał zmarłych. Lęku przed wampiryzmem nie odczuwały kultury, które dokonywały kremacji swoich zmarłych, a był on obecny powszechnie tam, gdzie stosowano pochówek szkieletowy.

Niezależnie od tego, gdzie i w jaki sposób pojawia się wampir, zasila silnie wyobraźnię. To postać niejednoznaczna i trudna do uchwycenia. Noblistka Olga Tokarczuk zauważyła w powieści „Anna In w grobowcach świata”, że istnieją opowieści wzorcowe, niezależne od człowieka: „To nie my opisujemy te wzory, lecz – odwrotnie – to one opisują nas.” Pisarka przywołała jeden z najstarszych mitów ludzkości, sumeryjską opowieść o bogini Inannie, która udaje się w podróż do królestwa zmarłych. Nie jest prawdopodobnie powszechną wiedza, że „Hymn do Inanny” napisany przez Enhuduannę, córkę króla Saragona, jest najstarszym tekstem literackim świata i jednocześnie pierwszym podpisanym imiennie utworem słownym.  To praopowieść, która zasilała inne znane mity ludzkości (o Orfeuszu, Eneaszu, Odyseuszu, Hermodzie), a przez tysiąclecia leżała zagrzebana w piaskach dzisiejszego Iraku, w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.  

(Zdjęcia, które towarzyszą tekstowi, są wynikiem sesji makijażu fantazyjnego zrealizowanej przez studentki Kosmetologii PWSIiP w Łomży. Fot: J. Bochenko, tekst: J. Święszkowska).

Mit wampira w kulturze i… makijażu

  • Studia I stopnia

  • Administracja
  • Automatyka i robotyka
  • Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności
  • Dietetyka
  • Filologia angielska
  • Informatyka
  • Kosmetologia
  • Logistyka
  • więcej
  • Studia II stopnia

  • Administracja
  • Informatyka
  • Pielęgniarstwo
  • Technologia żywności i żywienie człowieka
  • Zarządzanie
  • Studia jednolite magisterskie

  • Fizjoterapia
  • Prawo
  • Studia podyplomowe

  • Master of Business Administration
  • Mediacje i negocjacje
  • Transport drogowy
  • Zarządzanie zasobami ludzkimi - kadry i płace
  • więcej
  • Kursy i szkolenia

  • Certyfikat Pearson Test of English
  • Organizacja Pomocy Społecznej
  • więcej
  • Social media

  • Logo Facebook Logo Instagram Logo Linkedin Logo Youtube
  • Kontakt

  • Akademia Łomżyńska
  • Akademicka 14, 18-400 Łomża
  • NIP: 718-19-47-148
  • +48 86 215 59 50
  • biuro@al.edu.pl
  • Strona główna - Biuletyn Informacji Publicznej Akademii Łomżyńskiej
Copyright @2025 - Akademia Łomżyńska - Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykonanie: Dział Systemów Komputerowych
Deklaracja dostępności - USOSweb - Poczta - Mapa strony - Pomoc - Kontakt