Jeszcze tylko Senat oraz podpis Prezydenta RP i od 1 czerwca 2023 roku Akademia Nauk Stosowanych w Łomży zmieni nazwę na Akademia Łomżyńska. Zmiana nazwy wynika z faktu awansu łomżyńskiej uczelni do wyższej ligi uczelni akademickich i uzyskaniu uprawnień do nadawania stopni doktora oraz doktora habilitowanego, co jest faktem bezprecedensowym w całej historii miasta. Wspomniane uprawnienia to zwieńczenie wieloletnich aspiracji łomżyńskiej uczelni państwowej – zapoczątkowanych jeszcze przez jej założyciela i pierwszego Rektora śp. prof. Kazimierza Pieńkowskiego – aby Łomża stałą się miastem akademickim, z uczelnią spełniająca kryteria wysokiej jakości badań naukowych, ale jednocześnie miastotwórczą i regionotwórczą.
W rok akademicki 2022/2023 Akademia Nauk Stosowanych weszła z uprawnieniami do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego, czyli uzyskała formalny status uczelni akademickiej zarezerwowany ustawowo dla tych szkół wyższych, które prowadzą działalność naukową i posiadają co najmniej jedną kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej jednej dyscyplinie naukowej lub artystycznej. Akademia Nauk Stosowanych w Łomży jest jedyną uczelnią w Łomży i na ziemi łomżyńskiej, która osiągnęła wymagany ustawowo wysoki poziom badań naukowych pozwalający jej znaleźć się w elitarnym gronie uczelni akademickich, co daje jej nowe możliwości naukowej działalności, kreowania własnych kadr naukowych, dalszego rozwoju. Aby podkreślić wspomniany i wypracowany zespołowo sukces naukowy, uczelnia przyjmie nazwę Akademia Łomżyńska, podkreślającą jej tożsamościowy, miastotwórczy i regionotwórczy charakter oraz obiektywny awans do wyższej ligi uczelni, z możliwością wyznaczania dalszych marzeń. Kolejne, potencjalne, etapy rozwoju to politechnika, a następnie uniwersytet.
Gwoli wyjaśnienia: Ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce daje możliwość posługiwania się zwrotem „akademia” dwóm typom uczelni. Nazwą „Akademia Nauk Stosowanych” mogą posługiwać się uczelnie zawodowe (prywatne i publiczne, których jest w kraju ponad trzysta i stanowią około 75 procent krajowych uczelni ogółem) po uzyskaniu zgody ministra edukacji i nauki, w drodze decyzji administracyjnej (na podstawie art. 16 ust. 1a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Z tej możliwości skorzystało wiele uczelni zawodowych w kraju. W skali kraju zdarzały się sytuacje, że podobne nazewnictwo w jednym mieście – ze zwrotem „Akademia Nauk Stosowanych” – przyjmowały więcej niż jedna uczelnia.
Natomiast pełnoprawną Akademią, czyli uczelnią mającą uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego w minimum jednej dyscyplinie naukowej, zostać mogą wyłącznie te uczelnie, które spełnią wyśrubowane kryteria naukowe ustalone w wyniku oceny dokonanej przez Komisję Ewaluacji Nauki. Ocena parametryczna przeprowadzana przez KEN umożliwia nadanie jednostkom odpowiednich kategorii, które przekładają się później m.in. na finansowanie otrzymywane z MEiN i są kryterium wyłaniania najlepszych placówek w skali całego kraju. Akademia Nauk Stosowanych w Łomży stała się 1 października 2022 roku Akademią w tym drugim, prestiżowym znaczeniu. A w 2023 roku, w związku z nabyciem nowych uprawnień i awansem do elitarnego grona uczelni akademickich z profilem silnych badań naukowych, Akademia Nauk Stosowanych w Łomży, głosem społeczności akademickiej (Senat Uczelni, Rada Uczelni) zawnioskowała o zmianę nazwy na Akademia Łomżyńska. Do zdobycia pozostaną w przyszłości: status politechniki, uniwersytetu, czyli dalsze „śrubowanie” kategorii naukowych we wszystkich dyscyplinach reprezentowanych przez łomżyńską uczelnie publiczną. Uczelnię kształcącą obecnie na szesnastu kierunkach studiów, z czego dwa najnowsze (wystartowały w roku akademickim 2022/2023) to Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności oraz Mechatronika.
Przez wszystkie lata istnienia uczelnia sukcesywnie umacniała swoją pozycję, pozyskując z zewnętrznych programów ponad 120 milionów funduszy, które zasilały i zasilają lokalny oraz regionalny krwiobieg gospodarczy. W 2022 roku łączny budżet uczelni przekroczył po raz pierwszy w historii próg czterdziestu milionów złotych, jedna czwarta tych funduszy to pieniądze projektowe – z programów Unii Europejskiej, Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Narodowego Centrum Nauki. W przyszłych latach aplikowanie o fundusze zewnętrzne będzie jeszcze skuteczniejsze, gdyż uczelnia otrzymała w 2022 roku prestiżowe wyróżnienie, jakim jest Logo HR Excellence in Research, przyznawane przez Komisję Europejską. Logo daje merytoryczną podstawę do premiowania uczelni w międzynarodowych konkursach grantowych Komisji Europejskiej w zakresie badań i innowacji, krajowych konkursach grantowych Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju czy Ministerstwa Edukacji i Nauki. Jest także formalnym potwierdzeniem, że uczelnia stwarza nauczycielom akademickim optymalne warunki pracy oraz prowadzi rekrutację pracowników naukowych w sposób transparentny.
Jedyna w Łomży i na ziemi łomżyńskiej uczelnia akademicka przyjmie nazwę Akademia Łomżyńska, rezygnując tym samym z nazewnictwa zarezerwowanego dla uczelni zawodowych, konkretnie ze zwrotu „nauk stosowanych”. W ten sposób dookreślony nazewniczo zostanie jej awans na polu działalności naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej, a także wieloletni wysiłek społeczności akademickiej.
Przyjmując nazwę Akademia Łomżyńska uczelnia pragnie podkreślić miastotwórczy wymiar swojej działalności, jednocześnie kontynuując na polach rozwoju naukowego i dydaktycznego współpracę z ponad 120 zagranicznymi uczelniami partnerskimi, zgodnie z zasadą – „myśl globalnie, działaj lokalnie”. Wchodzi także w czas podsumowań i wyznaczania nowych celów w kontekście zbliżającego się dwudziestolecia. Uczelnia – początkowo jako Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży – została powołana 22 czerwca 2004 roku. To jej druga zmiana nazwy, tym razem mająca status ważnego i bezprecedensowego faktu w skali miasta (po raz pierwszy w całej historii Łomży uczelnia zlokalizowana w mieście ma uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego).
Przed przyszłą Akademią Łomżyńską, w kontekście nadchodzących wyzwań, jest między innymi wykreowanie nowych przestrzeni kampusu uczelnianego, czyli rozbudowa i adaptacja biurowców Akademicka 14 (siedziba uczelni) oraz Akademicka 20 (bliźniaczy biurowiec) poprzez połączenie ich estetycznym i przestrzennym „łącznikiem” obejmującym 2/3 kubatury biurowców. Wspomniany „łącznik” to tak naprawdę dwupoziomowy budynek o lekkiej, estetycznej konstrukcji, który będzie pełnił rolę atrium – miejsca spotkań, wypoczynku i rekreacji. Inwestycja wejdzie w sferę realizacji w 2023 roku, a w przyszłości skorzystają z niej studenci, mieszkańcy i osoby goszczące w Łomży. Będzie to bez wątpienia unikalna wizytówka Łomży, a także ciekawa rewitalizacja miejskiej przestrzeni. Na spotkaniu z architektami, które odbyło się 23 lutego bieżącego roku, uzgadniane były finalne detale projektowe wykończenia architektonicznej całości. Architekci biura Bogumił Kidziak Architekt tak opisują na własnej stronie internetowej zamysł rozbudowy oraz adaptacji budynków łomżyńskiej uczelni: „Prosta, czytelna i delikatna struktura przykrycia forum/atrium ma cechy metafory i wyjątkowości, a przestrzeń forum, dzięki uniwersalności i otwartości na wszelkie aktywności życia studenckiego i kulturalnego, ma ambicją, aby stać się „elementem krystalizującym” życie Uczelni i lokalnej społeczności”.