Międzynarodowa konferencja naukowa „Prawne i organizacyjne aspekty międzynarodowej współpracy samorządowej” odbyła się 16. czerwca w siedzibie Akademii Łomżyńskiej oraz online. Hybrydowe wydarzenie było elementem obchodów jubileuszu 605-lecia nadania Łomży praw miejskich, naukową celebracją ogólnomiejskiego święta.
Podczas wydarzenia głos zabrali teoretycy i praktycy, w tym samorządowcy zagranicznych miast, gmin współpracujących z Miastem Łomża. Nastąpiła wymiana dobrych praktyk związanych z kooperacją samorządów na szczeblach międzynarodowych, połączona z dyskusją o wyzwaniach, szansach i przyszłości współpracy krajowych jednostek samorządu terytorialnego z zagranicznymi partnerami.
– Współpraca międzynarodowa jednostek samorządu terytorialnego stanowi obecnie istotną część instrumentarium, jakim dysponują władze lokalne. Prawne uregulowania współpracy międzynarodowej jednostek samorządu terytorialnego można odnaleźć w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Jej art. 172 stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego ma prawo przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw – wyjaśnia Dyrektor Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego dr Iwona Wieczorek. I dodaje: – Innym aktem prawnym, który reguluje współpracę międzynarodową samorządów jest ustawa z 15 września 2000 r. o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych. Współpraca międzynarodowa stanowi instrument społeczno-gospodarczego rozwoju regionu oraz element budowania wizerunku i działalności promocyjnej. Szczególnie istotna jest dyplomacja samorządowa, która wpływa na kreowanie wizerunku Polski poza granicami kraju. Warte podkreślenia pozostają relacje samorządów z miastami partnerskimi. Dyplomacja samorządowa spełnia także ważną funkcję w pozyskiwaniu środków i realizacji wspólnych zadań na rzecz poprawy warunków życia społeczności lokalnej.
Prezydent Miasta Łomża, dr Mariusz Chrzanowski, podkreśla, że 605-lecie nadania Łomży praw miejskich to liczne uroczystości, a konferencja jest głównym wydarzeniem naukowym obchodów. – Celebrując przeszłość i czas, gdy Łomża została włączona przez księcia mazowieckiego Janusza I do wspólnoty miast, nie możemy zapominać o naszej współczesności. Współczesności, która opiera się na mocnych filarach współpracy, gdzie istotnym akcentem jest naukowa wiedza i praktyczne doświadczenie. Tematyka organizowanej konferencji jest niezwykle istotna w kontekście funkcjonowania polskich samorządów – mówi dr Mariusz Chrzanowski, prezydent Łomży.
Międzynarodowa konferencja to szansa, aby w perspektywie współczesności określić kierunki współpracy międzynarodowej. – Uczelnia wraz partnerami, Narodowym Instytutem Samorządu Terytorialnego i Miastem Łomża, przygotowała wydarzenie, które jest platformą wymiany wiedzy i doświadczeń. Misją naszego środowiska naukowego jest uczestniczyć w kluczowych dyskusjach, które mogą pozytywnie wpływać na wizerunek miasta oraz regionu – wyjaśnia Rektor Akademii Łomżyńskiej dr hab. Dariusz Surowik, prof. AŁ.
Kierownik Katedry Nauk Prawnych Akademii Łomżyńskiej (współorganizującej konferencję) dr hab. Anna Ostrowska, prof. AŁ, podkreśla, że za pragmatyczną ideą konferencji stoi potrzeba analizy podstaw prawnych, a także aspektów organizacyjnych współpracy międzynarodowej realizowanej przez jednostki samorządu terytorialnego. Tematyka konferencji jest niezwykle aktualna ze względu na występujące od prawie dwóch lat zjawisko powszechnej pomocy rzeczowej i finansowej udzielanej przez polskie samorządy terytorialne ukraińskim samorządom w związku z trwającym tam konfliktem zbrojnym wywołanym agresją Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 r. Od wybuchu tej wojny polskie samorządy udzielały i wciąż udzielają pomocy samorządom ukraińskim, zaś podstawę prawną tej pomocy polski ustawodawca ustanowił niemalże natychmiast po 24 lutego 2022 r. Należy także podkreślić, iż współpraca między samorządami terytorialnymi różnych krajów jest formą tzw. oddolnej polityki zagranicznej, która w sposób istotny uzupełnia krajową politykę zagraniczną i musi być z nią zgodna. Ponadto warto przypomnieć, iż polskie samorządy terytorialne mogą współpracować ze wspólnotami lokalnymi i regionalnymi innych państw dzięki naszej przynależności do Rady Europy – najstarszej europejskiej organizacji międzynarodowej, czuwającej nad przestrzeganiem zasad demokratycznego państwa prawa, do której należy 46 państw – wyjaśnia dr hab. Anna Ostrowska, prof. AŁ.
Międzynarodową konferencję naukową „Prawne i organizacyjne aspekty międzynarodowej współpracy samorządowej” przygotowali Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, Miasto Łomża oraz Akademia Łomżyńska, a patronat nad wydarzeniem objęli: Minister Spraw Zagranicznych, Marszałek Województwa Podlaskiego, Europe Direct Podlaskie, Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota oraz Serwis Administracyjno-Samorządowy SAS.
