I. Wprowadzenie 

„Scientia, educatio et usus”

Strategia Rozwoju Wydziału Prawa i Administracji Akademii Łomżyńskiej jest dokumentem strategicznym wyznaczającym planowane kierunki rozwoju w latach 2024-2030. Jej przygotowanie poprzedzone zostało przeprowadzeniem diagnozy strategicznej przy udziale interesariuszy wewnętrznych (nauczycieli akademickich, studentów i słuchaczy oraz kadry wspierającej) i interesariuszy zewnętrznych (podmiotów wchodzących w skład Rady Praktyków kierunku Prawo oraz Administracja a także absolwentów Akademii).

Strategia uwzględnienia przepisy prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.  Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. 2018 poz. 1668 ze zm.) oraz Statut Akademii Łomżyńskiej. Dokument ten  opracowano  w oparciu o długofalową strategię rozwoju Akademii Łomżyńskiej (Uchwała Senatu nr 3/2022) oraz standardy obowiązujące w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego (EOSW). 

II. Misja

Wydział Prawa i Administracji jest jednym z czterech Wydziałów Akademii Łomżyńskiej. Utworzony został 15 września 2023 r., na mocy Zarządzenia J.M. Rektora Nr 64/2023 w sprawie: zmiany struktury organizacyjnej Akademii Łomżyńskiej. W ramach Wydziału prowadzone są następujące kierunki studiów: Prawo (jednolite studia magisterskie), Administracja (studia I stopnia) oraz Administracja (studia II stopnia).

Misja Wydziału jest zbieżna z misją Uczelni zawierającą się w słowach: Kształcimy profesjonalistów. Przy udziale profesjonalnej i zaangażowanej kadry składającej się z naukowców posiadających doświadczenie praktyczne oraz praktyków rozwijających zainteresowania naukowe, w oparciu o nowoczesną infrastrukturę i wyposażenie dydaktyczne, w ścisłej współpracy z partnerami ze sfery gospodarczej i społecznej, kształcimy praktycznie młodzież i dorosłych rozwijając w szczególności wiedzę, umiejętności i kompetencje najbardziej pożądane na współczesnym rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb społeczeństwa i gospodarki regionu.

Realizacja misji Wydziału opiera się na:

• kształceniu na poziomie akademickim studentów prawa i administracji oraz innych - tworzonych w przyszłości na Wydziale - kierunków, poprzez profesjonalne i merytoryczne przygotowanie absolwentów do podejmowania nowych wyzwań i stawania się liderami w swoich środowiskach;
• rozwój studiów podyplomowych, kursów dokształcających oraz szkoleń dających aktualną wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne;
• krzewieniu wśród studentów postaw patriotycznych, rzetelności zawodowej, samodzielności myślenia, kultury osobistej oraz zasad etycznego i zgodnego z prawem postępowania;
• stawaniu się znaczącym ośrodkiem opiniotwórczym i eksperckim na Ziemi Łomżyńskiej.

Przy wypełnianiu swojej misji Wydział kieruje się uniwersalnymi zasadami wolności i niezależności myśli i badań naukowych, samorządności akademickiej, zasadami etyki, rzetelności naukowej i dydaktycznej oraz dobrymi obyczajami obowiązującymi w nauce oraz najwyższymi standardami jakości kształcenia wyznaczanymi przez krajowe i zagraniczne ośrodki systemu szkolnictwa wyższego.

Wydział stwarza możliwości rozwoju zainteresowań i umiejętności naukowych. W tym celu popiera działalność studenckich kół i stowarzyszeń naukowych, organizację konferencji, seminariów i sesji naukowych, promuje najlepszych studentów nagrodami za najlepsze prace dyplomowe i zaangażowanie w działalność organizacyjną na rzecz Wydziału. 

III. Wizja

Wydział Prawa i Administracji aspiruje do stania się wiodącym ośrodkiem naukowym, dydaktycznym oraz opiniotwórczym. W szczególności pragnie skierować swoją uwagę na środowisko lokalne, przyczyniając się do wzrostu gospodarczego, kulturalnego
i społecznego Ziemi Łomżyńskiej. Ideą Wydziału jest stworzenie zbiorowości studentów, uczonych oraz pracowników wspierających, których łączy wzajemny szacunek, społeczna wrażliwość, przywiązanie do tradycji uniwersyteckich i wartości demokratycznych oraz do etosu obywatelskiego zaangażowania na rzecz dobra publicznego.

Władze Wydziału dążyć będą do zbudowania marki i renomy Akademii Łomżyńskiej na arenie krajowej i międzynarodowej, poprzez udział w międzynarodowych wydarzeniach naukowych, pozyskiwanie zagranicznych grantów badawczych czy udział w międzynarodowych stażach naukowych.

IV. Diagnoza strategiczna

1. Stan osobowy

Na dzień sporządzenia diagnozy strategicznej, Wydział składa się z Katedry Nauk Prawnych oraz Zakładu Prawa i Administracji, w których zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jest 15 nauczycieli akademickich, z czego 13 na pełny etat i 2 na pół etatu. Ponadto w Wydziale zatrudniono dwie osoby w roli kadry wspomagającej. Wydział przy prowadzeniu swojej działalności dydaktycznej wspomaga się także ekspertami zatrudnionymi na podstawie umów cywilno-prawnych.

W skład struktury osobowej kadry nauczycielskiej wchodzą pracownicy zatrudnieni na stanowisku profesora (1 osoba), profesora uczelni (3 osób), adiunkta (9 osób) oraz asystenta (2 osoby). 12 nauczycieli akademickich zatrudnionych jest w grupie pracowników badawczo-dydaktycznych i wchodzą w skład liczby N w dyscyplinie nauki prawne. Aktualne liczba N wynosi 10.50. Trzech nauczycieli zatrudniono na stanowisku dydaktycznym.

Kadrę naukowo-dydaktyczną Wydziału tworzy zespół specjalistów i ekspertów w dyscyplinach: nauk prawych, nauk o bezpieczeństwie i historii, cechujący się profesjonalizmem, rzetelnością, uczciwością badań, empatią oraz doświadczeniem pozyskanym w ramach zdobytej w ciągu lat praktyki. Powyższe cechy gwarantują realizację zakładanych efektów uczenia się przyporządkowanych do procesu kształcenia na kierunkach: Prawo oraz Administracja. W skład kadry wchodzą: sędziowie, adwokaci, radcy prawni, mediatorzy, adwokat kościelny oraz pracownicy administracji publicznej.

Dokonując analizy SWOT w zakresie stanu osobowego, wskazać można następujące spostrzeżenia:

Silne strony:

• wysokie kompetencje i przygotowanie merytoryczne do realizacji działalności dydaktycznej;
• posiadanie kompetencji praktycznych zdobytych podczas dotychczasowej kariery zawodowej;
• zajmowanie stanowisk w ramach administracji publicznej.

Słabe strony:

• stosunkowo mała liczba pierwszoetatowych pracowników na stanowisku badawczo-dydaktycznym;
• mały odsetek osób zatrudnionych na stanowisku profesora i asystent.;

Szanse:

• zatrudnienie nowych pracowników w ramach pozyskania grantów zewnętrznych;
• rozwój naukowy pracowników – zdobywanie kolejnych stopni i tytułów naukowych;
• udział pracowników w gremiach doradczych.

Zagrożenia:

• w sytuacji uruchomienia wszystkich kierunków studiów na każdym poziomie i w każdym trybie brak możliwości obsady przedmiotów ze względu na braki kadrowe;
• w przypadku wystąpienia zdarzeń losowych (zwolnienia długoterminowe) problem ze znalezieniem odpowiedniego zastępstwa;
• trudności w pozyskaniu nowej kadry badawczo-dydaktycznej z obszaru nauk prawnych;
• dwuetatowość pracowników badawczo-dydaktycznych, ograniczająca możliwość zaangażowania w prace naukową, dydaktyczną i administracyjną Wydziału;
• brak minimum kadrowego do liczby N przy ewaluacji;
• rosnące oczekiwania płacowe ze strony potencjalnej kadry dydaktycznej, zwłaszcza osób posiadających wiedzę praktyczną i ekspercką.

2. Oferta dydaktyczna

W ofertę dydaktyczną Wydziału Prawa i Administracji wchodzi prowadzenie studiów na kierunkach: Prawo – jednolite studia magisterskie, i Administracja – studia pierwszego i drugiego stopnia.

Oferta edukacyjna Wydziału ma ugruntować wiedzę z zakresu nauk społecznych, wyrobić w studentach umiejętności identyfikacji i analizy oraz praktycznego rozwiązywania problemów, które mogą się pojawić w przyszłej pracy zawodowej. Dobór treści kształcenia na studiach wpisuje się w obecną politykę naukową państwa dążącą do wykształcenia specjalistów w kluczowych dziedzinach dla rozwoju państwa, jak i jednostki.

Kierunek Prawo realizuje system kształcenia praktycznego. Priorytetem jest zapewnienie studentowi maksymalnych możliwości nabycia umiejętności związanych ze stosowaniem prawa, a także wykształcenie w nich pożądanych obecnie przez pracodawców, kompetencji miękkich. Kształcenie na kierunku, oprócz pozyskania kanonu wiedzy prawniczej, ma dać absolwentom niezbędne umiejętności praktyczne, charakterystyczne dla wykonywania zawodów prawniczych. Ukończenie kierunku ma przygotować również absolwentów do podejścia do państwowych egzaminów na aplikacje prawnicze.

Studia na kierunku Administracja z założenia mają dawać studentom wszechstronne i zróżnicowane wykształcenie bowiem mają charakter interdyscyplinarny. Oprócz nowoczesnego administrowania studenci stykają się również z zagadnieniami obejmującymi elementy ekonomii, statystyki czy też finansów publicznych.

Zarówno kierunek Prawo, jak i Administracja przyczyniają się do realizacji strategicznych celów Wydziału.

Dokonując analizy SWOT w zakresie oferty dydaktycznej, wskazać można następujące spostrzeżenia:

Silne strony:

• wysokie standardy jakości kształcenia

Słabe strony:

• planowanie zajęć w blokach,
• nierównomierne rozłożenia obciążenia godzinowego w planie zajęć;
• programy studiów nie odpowiadają na potrzeby otoczenia i rynku pracy

Szanse:

• stworzenie nowych kierunków o profilu praktycznym, wpisujących się w aktualne trendy;
• uwspółcześnienie programów studiów
• konstruowanie harmonogramu studiów w taki sposób, aby umożliwić studentom godzenie studiowania z pracą i życiem rodzinnym;
• stworzenie specjalności odzwierciedlających zapotrzebowanie otoczenia społeczno-gospodarczego

Zagrożenia:

• niż demograficzny,
• słabnące zainteresowanie studiami
• mała rozpoznawalność Wydziału w regionie

3. Otoczenie

W Wydziale Prawa i Administracji przyjęto zasadę konsultowania procesu kształcenia z otoczeniem społeczno-gospodarczym, w szczególności w ramach powołanych dla każdego kierunku Rad Praktyków, w skład których wchodzą przedstawiciele instytucji
i przedsiębiorstw, zajmujących się działalnością powiązaną z charakterem kierunku. Przyjęta w tym zakresie polityka zakłada integrację Wydziału z rynkiem pracy, środowiskiem gospodarczym oraz otoczeniem społecznym. Do jej obszarów zaliczyć należy: kształtowanie koncepcji i programu studiów przy udziale przedstawicieli środowiska ze szczególnym uwzględnieniem pracodawców; organizację praktyk studenckich w środowisku zawodowym; wspomaganie procesu dyplomowania, działalności kół naukowych i klubów praktycznego przygotowania zawodowego przy udziale środowiska; partnerstwo w zakresie konferencji, seminariów, warsztatów, targów branżowych; prace rozwojowe oraz inne aktywności naukowe na zlecenie środowiska społeczno-gospodarczego; partnerstwo ze szkołami średnimi.

W ramach Wydziału działa Centrum Mediacji, które prowadzi mediacje sądowe oraz mediacje w sprawach, z którymi bezpośrednio zgłosiły się osoby będące w sporze,  który nie trafił jeszcze do sądu (mediacje pozasądowe); w sposób tradycyjny, a także za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

Dokonując analizy SWOT w zakresie otoczenia społeczno-gospodarczego, wskazać można następujące spostrzeżenia:

Silne strony:

• duże zaangażowanie Wydziału w organizację wydarzeń naukowych przy współudziale podmiotów zewnętrznych
• efektywny udział interesariuszy zewnętrznych w działalności Rad Praktyków
• rosnące zainteresowanie usługami Centrum Mediacji przy Akademii Łomżyńskiej

Słabe strony:

• mały stopień umiędzynarodowienia
• brak studentów w ramach programu ERASMUS +
• mała rozpoznawalność Wydziału

Szanse:

• stworzenie Kliniki Prawa świadczącej bezpłatną pomoc prawną mieszkańcom Łomży i okolicznych miejscowości
• rozwój infrastruktury drogowej w Łomży i okolicach, co może przyczynić się do potencjalnego zwiększenia liczby studentów.

Zagrożenia:

• bliska lokalizacja innych ośrodków akademickich, tworzących konkurencję

V. Cele Strategiczne Na Lata 2024-2030

1. Nauka i badania naukowe

I. Utrzymanie kategorii naukowej „B+” w dyscyplinie „nauki prawne” oraz podjęcie starań o jej podwyższenie

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego efektu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• publikowanie przez pracowników zaliczanych do liczby N, publikacji naukowych w najwyżej punktowanych wydawnictwach i czasopismach naukowych (100, 140, 200 pkt);
• zwiększenie zaangażowania pracowników naukowych w procedurę składania i pozyskiwania środków na projekty i granty badawczych, w ramach krajowych i międzynarodowych konkursów grantowych m.in. NCN, NCBiR;
• upowszechnianie wyników badań w naukowych bazach danych (Scopus, Web of Science) oraz serwisach społecznościowych skierowanych do naukowców (ResearchGate) celem zwiększenia widoczność wyników badań prowadzonych przez kadrę Wydziału, co może mieć przełożenie na wpływ na otoczenie społeczne;
• prowadzenie dokumentacji z zakresu wpływu podejmowanych badań naukowych na otoczenie społeczno-gospodarcze.

Osiągnięcie zamierzonych celów przewidziano do końca roku 2025, kiedy to nastąpi kolejna ewaluacja dyscyplin naukowych. Kierownik Katedry Nauk Prawnych prowadzić będzie okresowy monitoring stopnia osiągnięcia zamierzonych efektów, z którego następnie sporządzony zostanie raport dla Dziekana Wydziału.

II. Rozwijanie współpracy naukowej z wiodącymi ośrodkami naukowymi i instytutami badawczymi w kraju

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• stworzenie różnego rodzaju konsorcjów z innymi podmiotami celem uczestnictwa w projektach badawczych;
• organizowanie wspólnych konferencji i seminariów naukowych z krajowymi ośrodkami naukowymi;
• upowszechnianie wspólnych wyników badań.

Osiągnięcie wymiernych efektów zamierzonych celów przewidziano do końca roku 2030. Miernikiem będzie liczba podpisanych porozumień.

III. Zwiększenie stopnia umiędzynarodowienia

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacji następujących celów operacyjnych:

• podpisanie porozumień o współpracę naukową z zagranicznymi ośrodkami naukowymi;
• zwiększenie widoczności kadry Wydziału w konferencjach i sympozjach zagranicznych;
• zwiększenie udziału kadry Wydziału w Radach naukowych zagranicznych czasopism naukowych;
• rozpropagowanie możliwości uczestnictwa w zagranicznych stażach naukowych.

Osiągnięcie wymiernych efektów zamierzonych celów przewidziano do końca roku 2030. Miernikiem osiągnięcia zamierzonych celów będzie liczba podpisanych porozumień oraz sprawozdanie z uczestnictwa w zagranicznych konferencjach.

2. Dydaktyka i jakość kształcenia 

Realizacja misji Wydziału Prawa i Administracji w obszarze dydaktycznym oparta jest na strategicznych celach Akademii Łomżyńskiej, skupiających się na kształceniu na studiach, a także na wychowywaniu studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, a także działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

Koncepcja kształcenia Wydziału powinna skupić się na przygotowaniu studentów do tego, aby dysponowali najnowszą wiedzą teoretyczną i praktyczną, umiejętnościami i kompetencjami pozwalającymi im aspirować do roli liderów w swoich środowiskach a także byli profesjonalnie przygotowani do wykonywania zawodów prawniczych oraz administratywistycznych.

W ramach realizacji misji w obszarze jakości kształcenia, Wydział przyjął następujące priorytetowe cele strategiczne: 

IV. Rozwój kadry naukowej

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• aktywizacja pracowników Wydziału do osiągania kolejnych stopni i tytułów naukowych;
• aktywizacja kadry do podnoszenia swoich kompetencji w ramach szkoleń specjalistycznych, kursów, studiów podyplomowych;
• pozyskiwanie nowych pracowników naukowych o znaczącym dorobku naukowym i uznanym autorytecie środowiskowym.

Osiągnięcie wymiernych efektów zamierzonych celów uzależnione jest od finansowania systemu szkolnictwa wyższego. Osiągnięcie wszystkich założonych celów przewidziano na rok 2026. Miernikiem efektu będzie liczba nowozatrudnionych pracowników. 

V. Uatrakcyjnianie oferty edukacyjnej

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• przeprowadzenie dogłębnej analizy potrzeb rynku pracy oraz uwarunkowań społeczno-gospodarczych, celem wyrobienia wśród absolwentów niezbędnych kompetencji zawodowych, wymaganych od pracodawców;
• upraktycznienie zajęć prowadzonych w ramach kierunków studiów;
• weryfikacja specjalności na kierunku administracja i prawo wraz ze zmianą formuły planu studiów;
• przygotowanie programu studiów kierunku „Bezpieczeństwo państwa” o profilu praktycznym;

Osiągnięcie wszystkich założonych celów przewidziano do końca 2025 r. 

VI. Utrzymanie najwyższych standardów jakości kształcenia

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• ustawiczny monitoring osiąganych przez studentów efektów uczenia się, oparty na jasnej i przejrzystej polityce ewaluacji jakości kształcenia, opracowanej w ramach prac Wydziałowego Zespołu Zapewniania Jakości Kształcenia w porozumieniu z interesariuszami zewnętrznymi;
• wdrożenie i optymalne wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w modelu hybrydowym prowadzenia zajęć dydaktycznych, zwiększając tym samym atrakcyjność oraz efektywność polityki kształcenia przyjętej przez Wydział;
• monitorowanie zmian przepisów z zakresu prawa o szkolnictwie wyższym i interpretacji wydawanych przez Polską Komisję Akredytacyjną;
• wypracowanie dobrych praktyk w ramach standardów jakości kształcenia.

Osiągnięcie wszystkich założonych celów przewidziano do końca 2028 r. 

3. Działalność studencka 

VII. Zwiększenie zaangażowania studentów w rozwój naukowy

Działaniami zmierzającymi do osiągnięcia założonego celu, ma być realizacja następujących celów operacyjnych:

• aktywizacja studentów do uczestnictwa w konkursach krajowych i międzynarodowych z zakresu prawa i administracji;
• wsparcie działalności kół naukowych i samorządu studentów;
• organizacja cyklicznej konferencji studenckiej, celem zacieśnienia współpracy ze środowiskiem studenckim w Polsce.

Osiągnięcie wszystkich założonych celów przewidziano do końca 2030 r.

Zakończenie

Realizując powyżej opracowaną Strategię do roku 2030, Wydział może stać się miejscem o ugruntowanej pozycji, w którym będą kształceni profesjonaliści, eksperci w swoich dyscyplinach zawodowych i naukowych, którzy dzięki posiadaniu wysokich kompetencji merytorycznych mają szansę stać się nieocenionym filarem dla prężnego rozwoju licznych instytucji, firm oraz przedsiębiorstw nie tylko na szczeblu lokalnym czy krajowym, ale również na arenie międzynarodowej.