Z okazji dzisiejszego Światowego Dnia Warzyw i Owoców chcielibyśmy przypomnieć fundamentalny, a często niedoceniany, element zdrowia publicznego i indywidualnego samopoczucia – dietą bogatą w warzywa i owoce.
Z perspektywy nauk o zdrowiu, warzywa i owoce stanowią kamień węgielny profilaktyki chorób cywilizacyjnych i optymalnego funkcjonowania organizmu. To nie są jedynie dodatki na talerzu; to złożone matryce biologicznie aktywnych związków, których synergiczne działanie przekracza sumę pojedynczych składników odżywczych.
Warzywa i owoce to prawdziwe skarbnice witamin (m.in. C, A, K, z grupy B), składników mineralnych (potas, magnez, wapń, żelazo) oraz niezliczonych związków bioaktywnych, takich jak polifenole, flawonoidy, karotenoidy czy antocyjany. To właśnie te substancje odpowiadają za ich kolor, smak i przede wszystkim za ich potężne właściwości prozdrowotne: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i neuroprotekcyjne.
Warzywa i owoce Są niezastąpionym źródłem błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego, a ten jest kluczowy dla zdrowia układu pokarmowego – reguluje perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom, sprzyja utrzymaniu prawidłowej mikroflory jelitowej, która, jak wiemy, ma ogromny wpływ na odporność i nawet na nasze samopoczucie psychiczne. Ponadto, błonnik pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi oraz cholesterolu.
Ze względu na wysoką zawartość wody i błonnika, a jednocześnie niską gęstość kaloryczną (szczególnie warzywa), warzywa i owoce dają uczucie sytości, co jest niezwykle ważne w prewencji nadwagi i otyłości – globalnych epidemii XXI wieku.
Liczne badania epidemiologiczne i kliniczne jednoznacznie wskazują, że regularne spożywanie zalecanych porcji warzyw i owoców znacząco zmniejsza ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, niektórych typów nowotworów oraz chorób neurodegeneracyjnych, a wysoka zawartość wody w wielu warzywach i owocach wspiera prawidłowe nawodnienie organizmu i ułatwia usuwanie zbędnych produktów przemiany materii.
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi dietetycznymi, powinniśmy spożywać minimum 5 porcji warzyw i owoców dziennie, przy czym zdecydowanie więcej powinno być warzyw (około 3/4) niż owoców (około 1/4). Pamiętajmy, że owoce, choć zdrowe, zawierają naturalne cukry, dlatego umiar jest tu kluczowy, zwłaszcza w kontekście prewencji cukrzycy czy insulinooporności.
Dziś, w dobie łatwego dostępu do przetworzonej żywności, świadome wybory żywieniowe stają się aktem dbałości o siebie i o przyszłe pokolenia. Niech ten dzień będzie dla nas przypomnieniem, że inwestycja w proste, naturalne produkty to jedna z najlepszych inwestycji w nasze zdrowie.
Zachęcamy Państwa do codziennego eksperymentowania z różnorodnością warzyw i owoców i liczymy, że nasza propozycja dwóch pysznych soków stanie się inspiracją do włączenia większej ilości warzyw i owoców w nasze codzienne jadłospisy.
Opracowała: dr Joanna Kłossowska z Zakładu Dietetyki Wydziału Nauk o Zdrowiu Akademii Łomżyńskiej
