Mediacja jest jedną z tzw. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów (Alternative Dispute Resolution – ADR). Obok negocjacji i arbitrażu, stwarza szansę na rozwiązanie konfliktu poza postępowaniem sądowym. Jest dobrowolnym i poufnym procesem, w którym bezstronna osoba – mediator – wentyluje emocjonalnie strony sporu i wypracowuje wspólnie z nimi satysfakcjonujące porozumienie. Mediacja jest najlepszym sposobem rozwiązywania sporów. Jest metodą tanią i szybką. Pozwala wypracować polubowne rozwiązanie, satysfakcjonujące obydwie strony konfliktu.
W kwietniu 2019 roku otworzyliśmy Centrum Mediacji, wspólnie z wymiarem sprawiedliwości. Wspomaga ono proces kształcenia przyszłych mediatorów, a na swoim koncie ma liczne postępowania mediacyjne zakończone ugodą. Działające przy Akademii Łomżyńskiej Centrum Mediacji prowadzi mediacje sądowe i przedsądowe, zajmuje się także aspektami edukacyjnymi, aby tematyka mediacji była bardziej rozpoznawalna i społecznie czytelna. Z Centrum współpracują wykfalifikowani mediatorzy, którzy są stałymi mediatorami sądowymi i pracownikami naukowo-dydaktycznymi naszej uczelni.
Mediacja w Polsce dopiero raczkuje. W systemie prawa krajowego to względnie nowa instytucja, do której wymiar sprawiedliwości dopiero nabiera zaufania.
W USA, kolebce współczesnej mediacji, mediacja, arbitraż, negocjacja były odpowiedzią na utrudniony dostęp obywateli do wymiaru sprawiedliwości. W niektórych stanach do 80 proc. spraw cywilnych rozstrzyganych jest na drodze pozasądowej. Odciąża to zapracowany wymiar sprawiedliwości. Daje także obywatelom większe poczucie sprawczości w rozwiązywaniu prawnych konfliktów.
Mediacja przywraca uczestnikom sporu podmiotowość, jest dobrowolna i umożliwia współdecydowanie o własnym losie. O zaletach tej formy rozwiązywania sporów mówimy w Akademii Łomżyńskiej często i głośno, kierując ten komunikat zwłaszcza do osób młodych, które myślą o karierze prawniczej, ale popularyzujemy także tematykę tzw. mediacji rówieśniczej – jako sposób na rozładowywanie szkolnych napięć pomiędzy uczniami. A nasi studenci uczestniczą w wzbudzających duże zainteresowanie w mieście symulacjach postępowań mediacyjnych, podczas uczelnianych wydarzeń ale także bardziej globalnych akcji, typu Noc Muzeów.